In een fertiliteitstraject gaat veruit de meeste aandacht uit naar de vrouw omdat in haar lijf de zwangerschap tot stand moet komen. Jouw aandeel in de zwangerschap zijn je zaadcellen. Als man kan je hierdoor het gevoel krijgen dat je langs de zijlijn staat en alleen hoeft op te komen draven om zaad te produceren. In het Centrum voor kinderwens proberen we ook aandacht voor jouw situatie en je rol als man te hebben.
Als uit het oriënterend fertiliteitsonderzoek blijkt dat (een deel van) de oorzaak van de onvervulde kinderwens door jouw zaadkwaliteit komt, kan dit leiden tot negatieve gevoelens. Ook je seksleven wordt beïnvloed door een fertiliteitstraject. Bijvoorbeeld doordat je het gevoel hebt te ‘moeten presteren’ op tijden dat je hoofd er niet naar staat; of doordat alle romantiek of spontaniteit uit de slaapkamer lijkt te verdwijnen. Het belangrijkste advies: praat erover, met je vrouw en/of met ons. Probeer je partner te vertellen hoe jij je voelt in dit traject. Deze gevoelens zijn namelijk voor elke man weer anders.
Leefregels: wat kan je zelf doen?
Het zaad wordt aangemaakt in de teelballen. Dit start in de puberteit en gaat het hele leven door. De productie van zaad inclusief transport naar de bijbal duurt gemiddeld drie maanden. Dat betekent dat in die cyclus de kwaliteit van je zaad wordt bepaald.
Diverse onderzoeken tonen aan dat je als man zelf invloed hebt op de kwaliteit van je zaad. Over het algemeen gelden de volgende adviezen minimaal 3 maanden vóór de start van de behandeling:
- Rook niet, ook geen marihuana of andere drugs
- Gebruik geen anabolen of andere spierversterkers
- Eet gezond en gevarieerd
- Beweeg regelmatig
Zaad aanleveren voor onderzoek of behandeling
Tijdens een IUI traject mag je het zaad thuis opwekken, mits je binnen 45 minuten na de ejaculatie (klaarkomen) in het Centrum voor kinderwens kunt zijn. Opwekken moet altijd door masturbatie gebeuren.
Mocht je verder dan 45 minuten van het ziekenhuis in Purmerend wonen, of moet je zaad opwekken voor een IVF/ICSI-behandeling, dan dient de masturbatie altijd op één van onze mannenkamers op het Centrum voor kinderwens te gebeuren. Zie verder deze instructies.
Emoties en steun
Veel mannen vragen zich af hoe zij hun vriendin/vrouw het beste kunnen ondersteunen tijdens dit soms zware proces. Hieronder enkele tips.
- Blijf praten. Over het algemeen geven wij het advies om in gesprek te blijven met elkaar zodat je elkaar niet verliest in het traject. Vraag aan je partner waar zij behoefte aan heeft. Bewaak daarbij elkaars grenzen.
- Zorg voor ontspanning. Bekend is dat extreme stress de kans op een zwangerschap verlaagt. Daarnaast kan stress ook een zware wissel op jullie relatie trekken en dat wil je voorkomen.
- Zorg dat vrijen leuk blijft. Praat hierover met elkaar.
- Zoek (tijdig) hulp. Het is niet altijd makkelijk om alle emoties tijdens een behandeltraject een plek te geven. Daarom bieden wij jullie via het Centrum voor kinderwens ook psychologische ondersteuning aan.
Veelgestelde vragen
- Zijn er bepaalde voedingsmiddelen die invloed hebben op je zaad?
Het eten van veel rood vlees, bewerkt vlees, cafeïne en alcohol geeft volgens diverse onderzoeken een lagere kans op een zwangerschap. Er wordt dan ook aangeraden om je te houden aan het advies van het voedingscentrum. Dat wil zeggen: wissel rood vlees af met kip en vis, eet voldoende groente en fruit, drink bij voorkeur geen alcohol en cafeïne, en drink zo min mogelijk frisdrank. Daarnaast is bewezen dat een handje noten per dag een positief effect kan hebben op de vruchtbaarheid.
- Is het nodig dat ik mee kom naar alle afspraken die mijn vrouw/vriendin heeft bij het Centrum voor kinderwens?
Bij de eerste afspraak worden beide partners verwacht in het Centrum voor kinderwens. De eerste stap is namelijk het onderzoeken van de oorzaken van de uitblijvende zwangerschap. Alle relevante factoren die van invloed zijn op de zwangerschapskans worden onderzocht, bij zowel de man als de vrouw.
Tijdens de behandeling kan het zijn dat er meerdere echo’s in één week bij de vrouw worden gemaakt. Dit duurt kort en het is niet altijd noodzakelijk dat je dan als partner aanwezig bent. Uit ervaring weten we dat een vruchtbaarheidsbehandeling veel emoties met zich mee kan brengen. Vraag daarom waar je vrouw behoefte aan heeft. Tenslotte gaan jullie dit traject samen in en zal je elkaars steun nodig hebben. Nota bene: rondom corona gelden soms andere regels.
- Is er een seks-standje die de kans op zwangerschap verhoogt?
Nee, die is er niet. Bij een extreme kromstand van de penis of een hypospadie (plasbuis eindigt aan de onderzijde van de eikel/penis) kan de kans op bevruchting wel afnemen bij bepaalde seks-standjes, omdat het zaad dan mogelijk te ver van de baarmoedermond wordt geloosd.
- Kan ik aan m’n sperma zien of er genoeg zaad in zit?
Nee, sperma kan wit of doorzichtig zijn, heel vloeibaar of juist dikker. Dit alles heeft te maken met de inhoud van het zaadvocht en niet met de hoeveelheid en kwaliteit van de zaadcellen.
- Ik hoorde dat er speciale kamers zijn in het Centrum voor kinderwens waar je kunt masturberen voor de zaadproductie. Mag mijn vriendin/vrouw mee naar binnen?
Dit is mogelijk, zie ook onze folder.
- Is het waar dat strakke broeken een slechte invloed hebben op je zaad?
Nee, hier is geen bewijs voor. Wel lijkt het verstandig om de ballen niet lange tijd te warm te laten worden (ze hangen niet voor niets buiten het lichaam), denk hierbij aan stoelverwarming, laptop op schoot, langdurig en veelvuldig saunabezoek of warme zitbaden. Incidenteel is dit natuurlijk geen enkel probleem.
- Is het waar dat de straling van je mobiele telefoon invloed heeft op de kwaliteit van je zaad?
Er is nog geen wetenschappelijk bewijs voor een negatieve invloed van elektromagnetische straling op de kwaliteit van zaadcellen.
8. Waarom krijg ik als man een rekening? Mijn vrouw is toch degene die de behandeling ondergaat?
Als er een behandeling plaatsvindt waarbij het zaad wordt onderzocht of waarbij het zaad moet worden bewerkt voor de verdere behandeling (zoals bij IUI en IVF/ICSI) dan gaat dat op rekening van de man. Afhankelijk van je eigen risico en de afspraken met je zorgverzekeraar kun je dit wel of niet declareren.